Enflasyon muhasebesi, tüm dünyadan muhasebe ve finans profesyonelleri için önemli bir gündem maddesine dönüştü. Ülkemizde ise bilançoların enflasyon düzeltmelerine tabii tutulmasına 2024 itibarıyla başlandı. Bu yazımızda, enflasyon muhasebesi uygulama zorunluluğu ve dijital çözümler hakkında bilgiler paylaşıyoruz.
Dünyanın pek çok ülkesinde son 40 yılın zirvesini gören enflasyon değerleri, işletmeleri zor durumda bırakıyor. Nakit akışlarında yaşanan problemler ve normalleşen fiyat artışları, yalnızca operasyonları etkilemekle kalmıyor. Şirketlerin finansal durumlarına ilişkin anlamlı bir bakış sunan mali tabloların da enflasyonist ortamın etkilerinden arındırılmış ve gerçeğe yakın bir biçimde hazırlanmasını güçleştiriyor.
Bu yazımızda, bu durumun önüne geçilmesini sağlayan enflasyon muhasebesi kavramına, yasal düzenlemeye ve SAP üzerinde enflasyon muhasebesi uygulamasına değineceğiz.
Enflasyon muhasebesi nedir?
Enflasyon muhasebesi, artan veya azalan ürün maliyetlerinin şirketlerin raporladıkları finansal sonuçlardaki etkisini hesaba katmak için kullanılan özel bir tekniktir. Enflasyon muhasebesi, enflasyonun hissedildiği dönemde şirketlerin finansal performanslarının daha net ve gerçekçi bir resmini çizebilmek için, özellikle bugün yaşadığımız dönem gibi zamanlarda zorunluluğa dönüşüyor. Bu noktada finansal tablodaki rakamların, yüksek enflasyonun yaşandığı bir dönemde mevcut değerleri yansıtacak şekilde yeniden hesaplanması gerekiyor. Enflasyon muhasebesi uygulaması ise bu noktada devreye giriyor.
Enflasyon muhasebesi zorunlu mu?
Yüksek enflasyon ortamında maliyet muhasebesinden kaynaklanan sorunları düzeltmek için tasarlanmış bir dizi muhasebe modelini içeren enflasyon muhasebesinin, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS-IFRS), Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) ve Vergi Usul Kanunu (VUK) tarafından belirlenen ilkeler doğrultusunda yapılması gerekiyor.
Ülkemizde 31 Aralık 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Usul Kanunu (VUK) ile enflasyon muhasebesi uygulaması zorunlu hale geldi. Mükellefler, geçici vergi dönemlerinin sonu itibarıyla mali tabloları düzenlemek ve enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadır.
Resmi Gazete’de yayımlanan kesin Tebliğ’e göre, mükellefler 31/12/2023 tarihli (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2024 yılında biten özel hesap dönemi sonuna ait) mali tablolarını 213 sayılı Kanunun geçici 33’üncü maddesi gereğince düzeltecek, daha sonraki dönemlere ait mali tabloların düzeltme işlemleri ise aynı Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasında öngörülen şartların varlığına bağlı olarak yapılacaktır.
Kimler Enflasyon Muhasebesi Uygulayabilir?
- Büyük ve Orta Ölçekli İşletmeler: Enflasyon muhasebesi, özellikle büyük ve orta ölçekli işletmeler için gereklidir çünkü bu işletmelerin finansal tabloları, yatırımcılar ve diğer paydaşlar için önemli karar alma araçlarıdır.
- Halka Açık Şirketler: Halka açık şirketler, hissedarları ve potansiyel yatırımcıları doğru ve güvenilir finansal bilgi ile sağlamak için enflasyon muhasebesini kullanmalıdır.
- İhracat ve İthalat Yapan İşletmeler: Döviz kuru dalgalanmalarından doğrudan etkilenen bu işletmeler, enflasyon muhasebesini kullanarak maliyetlerini ve gelirlerini daha doğru bir şekilde ifade edebilir.
- Finansal Kurumlar ve Bankalar: Finansal raporlama ve kredi değerlendirme süreçleri için enflasyon düzeltilmiş veriler sunmak üzere enflasyon muhasebesini uygulayabilirler.
Hangi Varlıklar İçin Enflasyon Muhasebesi Uygulanabilir?
- Duran Varlıklar: Arazi, bina, makine gibi uzun vadeli varlıkların değerlemesi, enflasyon etkisini yansıtacak şekilde düzeltilmelidir.
- Stoklar: Enflasyonun maliyetler üzerindeki etkisini doğru bir şekilde yansıtmak için stok değerlemeleri enflasyon muhasebesine tabi tutulabilir.
- Alacaklar ve Borçlar: Parasal olmayan alacaklar ve borçlar, enflasyonun etkilerini dikkate alarak yeniden değerlenmelidir.
- Özsermaye Kalemleri: Sermaye ve yedekler gibi özsermaye kalemleri, tarihsel maliyetlerden ziyade, enflasyon düzeltilmiş değerler üzerinden raporlanabilir.
Enflasyon muhasebesinin dijital yolu
Dijital dönüşüm son 3-4 yılda önemli bir ivme kazanırken, diğer iş süreçlerinde olduğu gibi, finans ve muhasebe alanında da etkisini ortaya koyuyor. Enflasyon muhasebesi de bugün muhasebeyi ve mali takipleri kolaylaştıran teknoloji çözümleri sayesinde hızla gerçekleştirilebiliyor. Detaysoft olarak tam da bu noktada devreye giriyor ve tam otomatize Enflasyon Muhasebesi Çözüm Paketimizi iş süreçlerinize entegre ederek, finansal tablolarınızı gerçek verilerle oluşturabilirsiniz.
Detaysoft Enflasyon Muhasebesi Çözüm Paketi neler sunuyor?
SAP ERP sistemleriyle tam uyumlu olarak çalışan Detaysoft Enflasyon Muhasebesi Çözüm Paketi ile parasal olmayan değerleri de enflasyon muhasebesi ile hesaplayarak gerçekçi verilere dönüştürmek mümkün. Paketle, tüm enflasyon muhasebesi süreçlerinizi birden fazla mevzuata(IFRS, TFRS, VUK) uyum sağlayarak kolayca yönetebilir, enflasyon etkisini en aza indirebilir, gerçekçi, dinamik ve güncel mali tablolar oluşturabilirsiniz.
Detaysoft Enflasyon Muhasebesi Çözüm Paketi şu kazanımlarla birlikte geliyor:
- Birden fazla mevzuata uyum
- Varlıkların değerinin korunması
- Temettülerde fon kaybının önlenmesi
- Gerçekçi finansal göstergeler
- Enflasyon etkisini izleyebilme
- Yatırımcıyı doğru verilerle yönlendirme
- Dinamik ve güncel mali tablolar
- Otomatik defter bazlı muhasebe kaydı
- Yüksek vergi giderlerinde azalma
- Ters kayıt atabilme özelliği
SAP’nin en üst seviye Platin | Global iş ortağı Detaysoft olarak, enflasyon muhasebesi süreçlerinizi kolayca dijitalleştiriyoruz. Gerek SAP çözümleri gerekse Ar-Ge merkezimizde geliştirdiğimiz yenilikçi çözümlerle, 25 yıldır müşterilerimizin akıllı ve sürdürülebilir işletmelere dönüşmelerinde yol arkadaşı oluyoruz.
Enflasyon Muhasebesi Çözüm Paketimizle ilgili daha fazla bilgi almak için tek sayfa özet dokümanımızı inceleyebilir, enflasyon muhasebesi sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
